ثبت نام کنید و سفارش خود را به صورت آنلاین ثبت نمایید.
ثبت سفارش ترجمه تخصصی علم اطلاعات و دانش شناسی
ثبت سفارش مقاله (isi-isc) علم اطلاعات و دانش شناسی
ثبت سفارش پایان نامه علم اطلاعات و دانش شناسی
ثبت سفارش تایپ تخصصی علم اطلاعات و دانش شناسی
معرفی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی
امروزه با سرعت گرفتن حرکت به سمت جامعه دانشی، اهمیت اطلاعات و دانش بیش از پیش آشکار شده است. ظهور پسوند دانش برای مفاهیمی مانند جامعه، اقتصاد، توسعه و نظایر آن به خوبی نشان دهنده این است که امروزه دانش و دانایی نقش اساسی در جامعه دارد.در این میان قشری از کارکنان با عنوان کارکنان دانشی با لقب یقه طلایی ها به انواع کارکنان قبلی (یقه سفید و یقه آبی) اضافه شده است که نقش مهمی در حرکت جامعه به دانایی محوری ایفا می کنند.یکی از مهم ترین قشر از متخصصان که نقش تعیین کننده ای در جوامع دانشی ایفا می کنند، متخصصان اطلاعات و دانش شناسان هستند. این متخصصان با مطالعه ماهیت اطلاعات و دانش و تدوین مکانیزم هایی برای گردآوری، سازماندهی، اشاعه و مدیریت آن زمینه را برای پویایی جریان دانش در جامعه (اعم از سازمان ها و کل جامعه) فراهم می سازند. از این رو رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به عنوان رشته ای که ماهیت و کاربردهای اطلاعات را مطالعه می کند یکی از مهم ترین رشته های دانشگاهی به حساب می آید.
به دلیل ناشناخته بودن این رشته ـ و در عین حال کاربردی بودن آموزه های آن در سایر علوم و صنایع ـ معمولا موفقیت در این رشته از آنِ کسی است که به «حکمت» اعتقاد داشته باشد و بتواند بین آموخته های خود در این رشته و آرمانهای فردی و حرفه ای خود ارتباطی بیابد. از این رهگذر به بصیرت لازم درباره چیستی و چرایی رشته در بافت علائق و خواسته های خود دست می یابد. چرا که به دلیل ویژگی میان رشته ای بودن رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تقریبا برای هر فرد با هر علاقه ای شانس پیدا کردن حوزه ای جذاب برای آموختن و کار در این رشته وجود دارد. تنها در صورت باز و پذیرا بودن است که دانشجو در فرایند تحصیل در رشته «آهان»ی ناگفتنی و در مسیر شغلی آینده خود «آهان»های ناگفتنی بیشتری را تجربه می کند. اما چرا ماهیت این رشته چنین ناشناس است و شناخت آن نیاز به چنین سیر و سلوک عرفان منشانه ای دارد؟
ناشناخته بودن رشته به دلیل نبود تقریبا هیچ پیشینه دانشی درباره آن در دبیرستان و مدرسه است. برخلاف سایر رشته های دانشگاهی، رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تنها رشته ای است که تمام دروس آن برای دانشجو تازگی دارند. نه از فیزیک خبری هست، نه شیمی، نه جامعه شناسی، نه زیست، نه ریاضی. در عین حال هر چه دانشجو بیشتر درباره رشته می آموزد در می یابد که رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تنها رشته ای است که با همه رشته ها و علوم ربط دارد. این تازگی، دانشجویان را با ناشناخته هایی مواجه می سازد که به دلیل ابهام، می تواند سفر یادگیری را هیجان انگیزتر نماید.
تواناییهای لازمدر رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران
فارغ از اینکه در چه رشته ای درس می خوانیم، عموما پس از فراغت از تحصیل می توان در سه حوزه ـ به صورت خصوصی (کارآفرینی یا کار در سازمانهای خصوصی) یا استخدام در سازمانهای دولتی شغلی پیشه کرد و به عنوان حرفه مند آن حوزه مشغول به کار شد. این سه حوزه عبارتند از: اجرایی، پژوهشی، آموزشی.
اجرایی: در صورت انتخاب کار اجرایی به عنوان مسیر شغلی، می توان به عنوان کارشناس یا مدیر در مراکز و سازمانهای مرتبط با رشته خود مشغول به فعالیت شد. به عنوان مثال در رشته علم اطلاعات این مراکز دربرگیرنده این موارد هستند: مراکز اطلاعات، آرشیوها، کتابخانه ها، محیطهای مجازی اطلاعات مانند وب 1، وب 2، و مراکز اطلاعات دیجیتال. در صورت علاقه به کارآفرینی می توان در حوزه تخصصی موردعلاقه خود شرکت خصوصی ایجاد نماید و به عنوان کارآفرین مشغول فعالیت شد. برای کار در سطح اجرایی معمولا داشتن مدرک کارشناسی و تجربه کاری خوب کفایت می کند.
پژوهشی: در صورت انتخاب پژوهش به عنوان مسیر شغلی، می توان به عنوان پژوهشگر یا مشاور علمی ـ پژوهشی در سازمانهای مختلف خصوصی و دولتی ـ که با حوزه موضوعی موردعلاقه وی همخوانی دارند ـ مشغول به فعالیت شد. برای پژوهشگر شدن معمولا تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، توانمندیهای موردنیاز برای پژوهش و انجام کار پژوهشی را در فرد ایجاد می کند. داشتن مدرک دکترای تخصصی و فوق کتری نیز برای کار به عنوان پژوهشگر یک مزیت محسوب می شود، چرا که در سطح دکتری دانشجو شانس ارتقای مهارتهای پژوهشی خود و دانش افزایی در حوزه ای تخصصی را به دست می آورد.
آموزشی: در صورت انتخاب آموزش به عنوان مسیر شغلی، می توان به عنوان معلم، مربی یا استاد به آموزش آموخته های خود در رشته موردنظر بپردازد. به عنوان مثال در رشته علم اطلاعات فرد می تواند به عنوان استاد دروس مرجع و مجموعه سازی یا دروس سازماندهی اطلاعات مشغول به فعالیت شود، در بیرون از دانشگاه کارگاههای آموزشی تخصصی ارائه دهد، یا در قالب برنامه های فوق برنامه در مدارس و سازمانهای دولتی به طراحی و ارائه دوره های آموزشی همت گمارد. در صورت علاقه مند بودن فرد به آموزش در سطح دانشگاهی در ایران ـ و بسیاری از کشورهای جهان ـ لازم است تا مدرک دکتری در حوزه موردنظر در دست داشته باشد.
خلاقانه عمل کردن و رزومه سازی
برای تجربه خلاقیت باید حوزه موردعلاقه خود را انتخاب نمود و بهترینهای خود را عرضه کرد. برای تولید بهترینهای خود باید هر روز بر توانمندیهای خود بیافزاییم. یعنی منابع یادگیری مرتبط برای تبدیل شدن به یک حرفه مند در حوزه انتخابی خود را گردآوری کنیم و از آنها برای توسعه توانمندیهای موردنیاز خود به نحو احسن استفاده نماییم.
با مشخص نمودن مسیر شغلی موردعلاقه خود ـ براساس سه مسیر یاد شده ـ دانشجو می تواند از همان ابتدای تحصیل با افقی روشن تر به توسعه دانش و مهارتهای موردنیاز خود بپردازد و از بیراهه رفتن پرهیز کند. برای آینده تحصیلی و حرفه ای خود برنامه ریزی کند و با فراگیری توانمندیهای موردنیاز بتواند در زمان پیش بینی شده در مکانی باشد که برای آن برنامه ریزی کرده است. یعنی رزومه ای برای خود بسازد که با علائق و آرمانهای حرفه ای وی همخوانی دارد. چرا که رزومه ساختنی است نه نوشتنی. رزومه خوب روزمه ای است که نمایانگر دانش، مهارت و تجربه های فرد در زمینه است که وی در راستای هدف حرفه ای خود کسب نموده است. اینها همان توانمندیها و تجاربی هستند که فرد می تواند با استناد به آنها مناسب بودن خود برای حرفه موردنظر را اثبات نماید و با بی مانند شدن در حوزه کاریش نه تنها حس ناامنی شغلی نداشته باشد بلکه همیشه در حال انتخاب از میان پیشنهادهای بی شماری باشد که به وی برای کار در سازمانهای مختلف عرضه می شود. البته این مستلزم این ذهنیت است که: )یادگیری گرفتنی است و نه دادنی(
یادگیری گرفتنی است نه دادنی
این یعنی برای یاد گرفتن باید به فراتر از کلاس و درس گام نهاد. شنیده ایم که می گویند «توانا بود هر که دانا بود»؟ این زمانی محقق است که فرد با ذهنیت «یادگیری گرفتنی است نه دادنی» به دنبال دانایی باشد نه منتظر استاد، درس و دانشگاه باشد که چیزی را بیاموزانند. با این ذهنیت درمی یابیم که توانایی از آنِ کسی است که دانایی را در خود ایجاد کرده باشد و خود و فقط خود را مسئول چنین رسالتی بداند. دانشجو باید با این ذهنیت وارد آموزش عالی شود که به احتمال زیاد میان عناوین و سرفصلهای درس و محتوایی که ارائه می شود، همخوانی وجود ندارد. بنابراین یا باید نقش قربانی را بازی کند و برای بقیه عمر خود با مقصر دانستن دیگران دلیل ناموفق بودن و بیکاری خود را توجیه کند؛ یا خود دست به کار شود و برای پرهیز از ایجاد شکاف دانشی در خود یا پر کردن شکافهای دانشی که احتمالا از دبیرستان و مدرسه با خود به همراه آورده است، در خارج از کلاس و درس به فراگیری آموختنی های موردنیاز خود بپردازد. این می تواند از طریق شرکت در کلاس و درس دانشکده یا دانشگاهی دیگر، یا از طریق شرکت در دوره های آموزشی فوق برنامه یا برقراری ارتباط با متخصصان و فرصتهای یادگیری بیرون از دانشگاه صورت پذیرد. البته این زمانی دست یافتنی است که دانشجو ذهنیتِ «دانشگاه یعنی سرزمین فرصتها» را داشته باشد.
دانشگاه یعنی سرزمین فرصتها
سرزمینی بدون هیچ مرز جغرافیایی که فرصتهای برقراری ارتباط با متخصصان و اندیشمندان را در سطح ملی و بین المللی فراهم می آورد و امکان استفاده از منابع مختلف اطلاعات و یادگیری را برای دانشجویان مهیا می سازد. دانشجو باید با یافتن بهترینهای حوزه خود ـ اعم از منابع اطلاعات انسانی و مادی (منابع کتابی و غیرکتابی) ـ در و بیرون دانشگاه سفر آموختن خود را آغاز کند و با انتقال این عادت خوب به ابعاد مختلف زندگی خود یادگیری تمام عمر را تجربه کند. یعنی هر روز چیزی به دانسته های خود بیافزاید و در مسیر بهترین شدن در حوزه خود گام بردارد.
مسئولیت پذیری: پرهیز از زندگی بینابینی
رمز اصلی رشد و شادی، داشتن حس مسئولیت پذیری است. پذیرش تمام و کمال مسئولیت تمام تصمیمهایی که در زندگی می گیریم. یعنی اگر در مقطعی از زندگی احساس کردیم جایی که باید باشیم نیستم، بپذیریم که اشتباه از خودِ ما بوده است نه دیگران. اینگونه زیستن انسان را از «زندگی بینابینی» یاin-between زیستی می رهاند. یعنی وضعیتی که در عین اینکه فردی از بودن در آن ناراحت است، حاضر نیست برای خارج شدن از آن نیز هیچ هزینه ای بپردازد. چرا؟ چون ذهنیت زندگی یعنی «بده ـ بستان» را ندارد.
زندگی یعنی «بده ـ بستان»
تنها با این ذهنیت است که انسان می تواند مسئولیت پذیری را عملا تجربه کند و از ثمره آن که رشد و شادی است بهره مند شود. این عادت نازیبای گله مند بودن دائمی و دیگری را مقصر دانستن را ریشه کن می کند و در در فرد حس رهایی ایجاد می کند. این همان حسی است که در نهایت به حس رشد و رضایت از خویشتن ختم می شود.
تجربه این حس های خوب تنها زمانی محقق است که براساس مطالعه و اطلاعات تصمیمی بگیریم، هزینه مادی و معنوی تحقق تصمیم خود را بدانیم و حاضر باشیم با کمال میل این هزینه را بدون هیچ غرولندی بپردازیم. به عنوان فردی که تصمیم به ادامه تحصیل در دانشگاه ـ و آن هم در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی ـ گرفته ایم انتظار می رود که مبتنی بر اطلاعات ـ و نه دنباله روی از تبلیغات رسانه ها و توصیه دوستان و بستگان ـ تصمیم بگیریم و مسئولیت انتخاب خود را تمام و کمال برعهده بگیریم. بیشتر به حسی که درباره خود داریم توجه کنیم تا اینکه دیگران درباره ما چه حس و فکری دارند. مسئولیت ادامه تحصیل در رشته انتخابی خود را بپذیریم یا آن را ترک کنیم چرا که زندگی بینابینیِ تحصیلی یعنی هدر دادن وقت و انرژی. ماندن یا خارج شدن از هر وضعیتی هزینه خاص خود را دارد. با پرداخت هزینه ای که می تواند 1-2 سال عمر باشد می توانیم دوباره آزمون دهیم و در رشته یا حوزه موردعلاقه مان است ادامه تحصیل دهیم یا با انتخاب مسیری متفاوت مانند گذراندن دوره های تخصصی کوتاه مدت در حوزه موردعلاقه خود دانش و مهارتی کسب کنیم و مسیر خود را از آن نقطه ادامه دهیم. تنها در این صورت است که می توانیم زندگی موردعلاقه خود را ـ هر چند دشوار ـ بسازیم و از بودن در آن لذت ببریم و خلاقانه زیستن را تجربه کنیم.
موقعیت شغلی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران
گسترش و تنوع حوزه های کاری و تحقیقاتی در این رشته مدیون ظهور و حضور رایانه در دنیای ارتباطات و کتابخانه ها می باشد. متخصص کتابداری و اطلاع رسانی با کسب توانمندی های عصر اطلاعات ، دنیای دانش را در سیتره خود قرار می دهد و آن را مدیریت می کند.
فارغ التحصیلان این رشته علاوه بر کتابخانه های آموزشی ، عمومی، دانشگاهی و تخصصی در مراکز پژوهشی وسازمان های دولتی و غیر دولتی ، مراکز آرشیو و اطلاع رسانی (اعم از آرشیو فیلم، عکس ، نقشه،پوستر، اسلاید ، ویدیو ، نوار صدا ، صفحه واسناد و مدارک و… )، مراکز اسناد و مدارک و موزه ها می توانند در حوزه اطلاع رسانی، طراحی وب سایتها و وبلاگ ها مشغول به کار شوند.
درسهای رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در طول تحصیل
تعداد کل واحدها: 134 واحد
دروس عمومی: 20 واحد
دروس اجباری تخصصی: 70 داحد
دروس پایه: 34 واحد
دروس اختیاری: 10 واحد
دروس عمومی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی
نام درس
|
تعداد واحد
|
نام درس
|
تعداد واحد
|
دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام
|
4
|
ادبیات فارسی
|
3
|
یک درس از دروس اخلاق اسلامی
|
2
|
زبان عمومی
|
3
|
یک درس از دروس انقلاب اسلامی
|
2
|
تربیت بدنی 1
|
1
|
یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی
|
2
|
تربیت بدنی 2
|
1
|
یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
|
2
|
جمع
|
20
|
دروس اجباری تخصصی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی
تعداد واحد
|
عنوان درس
|
تعداد واحد
|
عنوان درس
|
3
|
مجموعه سازي
|
2
|
اداره كتابخانه ها و مراكز اطلاع رساني
|
3
|
سازماندهي منابع اطلاعاتي 1
|
2
|
روش تحقيق و گزارش نويسي
|
3
|
سازماندهي منابع اطلاعاتي 2
|
2
|
مباني اطلاعات و ارتباطات
|
3
|
سازماندهي منابع اطلاعاتي 3
|
3
|
کاربرد اینترنت در کتابخانه ها
|
3
|
سازماندهي منابع اطلاعاتي 4
|
3
|
آمارو احتمالات در کتابداری و اطلاع رسانی
|
2
|
سازماندهي منابع اطلاعاتي 5
|
3
|
برنامه نويسي كاربردي
|
2
|
مرجع شناسي عمومي 1
|
3
|
آشنايي با طراحی پايگاه داده ها
|
2
|
مرجع شناسي عمومي 2
|
2
|
آشنايي با صنعت چاپ و نشر
|
2
|
مرجع شناسي تخصصي 1
|
2
|
آشنایی با نمایه سازی
|
2
|
مرجع شناسي تخصصي 2
|
2
|
نشريات ادواري چاپي و الكترونيكي
|
2
|
اصول كار مرجع
|
2
|
كارورزي 1
|
2
|
ساختمان و تجهيزات كتابخانه
|
2
|
كارورزي 2
|
2
|
مواد و خدمات كتابخانه براي كودكان و نوجوانان
|
2
|
كارورزي 3
|
2
|
مقدمات كتابداري و اطلاع رساني
|
2
|
كارورزي 4
|
70
|
جمع
|
3
|
پروژه پاياني
|
2
|
تاريخ تحول كتابخانه ها
|
دروس پایه کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی
تعداد واحد
|
نام درس
|
تعداد واحد
|
نام درس
|
2
|
روانشناسي عمومي
|
1
|
واژه پردازي 2
|
2
|
مباني فلسفه
|
2
|
رياضيات پيش دانشگاهي
|
2
|
مباني جامعه شناسي
|
2
|
زبان اختصاصی انگلیسی 1
|
2
|
تاريخ ادبيات ايران
|
3
|
زبان اختصاصی انگلیسی 2
|
2
|
تاريخ ادبيات جهان
|
2
|
رياضيات عمومي
|
3
|
مباني رايانه و اصول برنامه نويسي
|
2
|
مباني سازمان و مديريت
|
2
|
مقدمات زبانشناسي عمومي
|
2
|
زبان عربي 1
|
2
|
شیوه های مطالعه
|
2
|
زبان عربي 2
|
36
|
جمع
|
1
|
واژه پردازي 1
|
دروس اختیاری کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی
تعداد واحد
|
عنوان درس
|
تعداد واحد
|
عنوان درس
|
2
|
آشنایی با طراحی و ساخت صفحات وب
|
2
|
مقدمات آرشيو
|
2
|
آشنايي با چند رسانه اي ها
|
2
|
نسخه شناسي
|
1
|
اخلاق کتابداری
|
2
|
مواد و خدمات كتابخانه براي نوسوادان
|
2
|
تاريخ تمدن
|
2
|
تاريخ اجتماعي ايران
|
2
|
فيزيولوژي عمومي
|
2
|
تاريخ علوم
|
2
|
خدمات عمومی و ویژه کتابخانه ای
|
2
|
تاريخ هنر
|
2
|
جغرافیای شهری و روستا نشینی
|
2
|
مباني علم حقوق
|
2
|
آشنایی با مدارک فنی و مهندسی
|
2
|
آشنایی با سيستم هاي اطلاعاتي
|
31
|
جمع
|
-
دانشجو باید 10 واحد از دروس فوق را بگذراند.
دانشگاه هایی که در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پذیرش دانشجو دارند (بر اساس دفترچه کنکور 93)
|
دانشگاه تهران
|
دانشگاه الزهرا
|
دانشگاه بیرجند
|
دانشگاه خلیج فارس
|
دانشگاه تبریز
|
دانشگاه رازی
|
دانشگاه سمنان
|
دانشگاه شاهد
|
دانشگاه شهید باهنر
|
دانشگاه شهید چمران
|
دانشگاه شهید مدنی
|
دانشگاه زابل
|
دانشگاه فردوسی
|
دانشگاه اصفهان
|
دانشگاه قم
|
دانشگاه یزد
|
دانشگاه غیر انتفاعی امام رضا (ع)
|
دانشگاه شیراز
|
دانشگاه علامه طباطبایی
|
|
|
گرایشهای مرتبط با رشته علم اطلاعات و دانش شناسی
مدیریت کتابخانه های دانشگاهی
علم اطلاعات و دانش شناسی-مطالعات کتابخانه های عمومی
علم اطلاعات و دانش شناسی-مدیریت اطلاعات
علم اطلاعات و دانش شناسی-کتابخانه های آموزشگاهی
علم اطلاعات و دانش شناسی
علم اطلاعات و دانش شناسی-مدیریت کتابخانه های دیجیتال